Les nr 1: Vertrouw op je intuïtie. Heel cheesy, maar die intuïtie van mij heeft mij zoveel opgeleverd. De keuzes die ik moest maken om dingen weg te doen om mijn bedrijf juist te laten groeien. Keuzes die ik heb gemaakt die heel goed voor mij bleken te zijn. Ieder persoon heeft een inuïtie en je zult op een gegeven moment merken dat deze steeds sterker wordt. Vertrouw daarop! Je hoeft niet alles goed te doen, als je maar iets gaat doen! En jouw intuïtie zal jou daar in begeleiden en het zal je de keuzes helpen maken die je nodig hebt om door te groeien.

Les nr 2: investeer in je bedrijf. Ik heb meer dan 10.000 euro geinvesteerd in mijn bedrijf. Zeker wel meer dan dat. Ik investeerde in mijn eerste jaar al in een programma van 3000 euro. Daarna heb ik 2 jaar bij dezelfde coach gezeten om zoveel mogelijk ondernemingsvaardigheden te leren, daar alleen al heb ik ruim 5000 euro in gestoken, ik heb geadverteerd op social media, ik heb geinvesteerd in allerlei cursussen om meer kennis op te kunnen doen en in 2020 ben ik nóg een coachingstraject gestart die meer dan 5500 euro kost. En dat doe ik, omdat ik niet alles zelf kan. Ik kan heel veel dingen op technisch vlak. Op website gebied. Daar ligt mijn specialiteit, daar ben ik goed in. Maar om te kunnen groeien, heb ik iemand nodig die van een afstand mijn bedrijf bekijkt en zegt waar ik eventueel onderdelen kan toepassen, wegstrepen, verbeteren etc. Als ik dat niet had gedaan, dan had ik nooit kunnen groeien, omdat ik dan het spelletje van ondernemerschap niet zou begrijpen. Iedereen kan ondernemer worden, maar je hebt gewoon een sparringspartner nodig, iemand die naast je staat en die jouw blinde vlekken zichtbaar maakt. En als je de handvatten gebruikt die aangereikt wordt, want jep, jij moet nog steeds zelf het werk doen, dan zul je die investeringen terug gaan verdienen. Trust me!

Les 3. Maak keuzes. Keuzes maken is bijna net zo belangrijk als investeren in je bedrijf. Zo heb ik een aantal mega keuzes gemaakt om mijn bedrijf juist te kunnen laten groeien. Denk aan een duidelijke doelgroep. Ik heb het onderdeel branding volledig weggedaan binnen mijn bedrijf. Ik heb de naam van mijn podcast veranderd en ik heb er voor gekozen dat ik niet meer verder ga met mijn Academy. Hij blijft nog wel bestaan, maar ik zit er niet meer in. Men kan hem zelf helemaal doorlopen. Tuurlijk is dat jammer. Maar het geeft ook heel erg veel rust. Omdat ik mij daardoor beter kan focussen in plaats van dat ik met mijn hoofd bij zesduizend dingen zit.

Dit geld ook voor jou. Kiezen! Kies een ideale klant. Je kan er niet voor iedereen zijn. Niet iedereen past bij jou. Maak een duidelijke keuze in je aanbod. Hoe meer je aanbied, hoe moeilijker het word voor jouw publiek om te kiezen en dus kiezen ze maar helemaal niet meer. Dus, maak keuzes, hoe moeilijk het soms ook is, soms is het nodig om juist te kunnen groeien.

Les 4; Zorg net zo goed voor jezelf, als voor je klanten. Ik heb dit in aflevering 9 van deze 10-delige serie uitgebreid gehad over mijn persoonlijke doelen voor 2021. Een daarvan was om goed voor mijzelf te blijven zorgen. Het heeft namelijk geen enkele nut om jezelf over de kop te werken. Sterker nog, de kans dat je in een burn-out komt te zitten is groot. En dat betekent vaak ook het einde van je onderneming. Want als jij geen back-up hebt, of je een manier hebt waardoor je  bedrijf door kan lopen terwijl jij er niet bent, betekent dat vaak, niet altijd, maar vaak einde oefening. Eigenlijk, als je er over nadenkt, is dat in loondienst net zo. Als jij een te lange tijd ziek bent of afwezig bent. Zet het bedrijf je op straat en zoeken ze een ander. Dat is ook zo met ondernemen. Dus zorg goed voor jezelf zodat jij ook net zo goed voor je klanten kunt zorgen.

Les 5; is daarmee een vervolg les op les 4, Het is jouw bedrijf. Ik herhaal hem nog een keer. Les 5; het is JOUW bedrijf. Haha, dat rijmt. Nee, maar alle gekheid op een stokje. Jij kunt zelf álles bepalen binnen je bedrijf. Je werktijden, de hoeveelheid dagen die je wilt werken. Werk je 5 dagen voor je klanten of maar 3 of 4? En 1 of 2 dagen gebruik om áán je bedrijf te werken. Je kunt pauze houden wanneer je dat wilt, je kunt sporten wanneer jij dat wilt. Zolang het, in mijn optiek dan, niet ten koste gaat van je werk. Kun je zelf doen wat je wilt. Ben je moe? Neem een paar uur extra voor jezelf of neem een dagje vrij en ga de natuur in. Als je moe bent, ben je vaak sneller geneigd om fouten te maken. Dan kun je beter even wegstappen van je werk en het daarna met een fris hoofd weer oppakken. En bepaal ook hoe jij wilt werken. Welke tijden. Begin je het liefst al om 6 uur in de ochtend, prima. Go for it! Ik red dat met mij beperking niet en ik heb mijn dagen daarom moeten aanpassen. Ik begin met werken om 10 uur, maar sta rond half 8/8 uur op en geef mijzelf 2 uur de tijd om rustig wakker te worden, aan te kleden, hond uit te laten en te ontbijten. Als ik dat niet doe, dan weet ik al dat die dag niet zal lopen zoals ik dat wil. Dus ook dat is iets wat je voor jezelf mag bepalen.

Les 6; werk niet met vrienden/familie of kennissen die te dichbij staan. Deze les heb ik op een harde manier geleerd. Zeker toen ik net begon dacht ik, ooh ja leuk! Oefenen met dit soort projectjes. Maar ik kan je vertellen; werken met familie of vrienden is geen leuke oefening. Wat je namelijk vaak krijgt is “oooh dat doe je toch wel voor een vrienden prijsje”. Of ‘’oh dat doe je toch wel even voor mij, gratis”? Uh nee. Niet ten nadelen van mijn familie of vrienden. Maar deze personen zullen, onbewust en soms helaas bewust, misbruik maken van jou en jouw expertise. Je moet begrijpen dat deze personen nooit de waarde zullen zien van jouw dienst/product. Je moet goed beseffen dat jij als ondernemer alles zelf moet betalen, alle kosten, btw, verzekering etc. en dat moet allemaal gedaan worden van dat 1^e project. En nu overdrijf ik, want ik hoop dat je natuurlijk, net als ik, veel meer projecten hebt dan die ene. Maar ik hoop dat je mijn punt snapt. Geheel los van het geld. Als jij bepaalde dingen niet doet, of het gaat niet op de manier zoals zij dat willen, of er is iets aan de hand, dan zal dat een behoorlijk impact hebben op de relatie met iemand. Het kan echt uitlopen tot ruzies. Trust me…En een dankjewel is vaak ver te zoeken. Uiteraard is dit een keuze die geheel bij jou ligt, maar voor mij was dit een les om echt tegen elk familielid uiteindelijk nee te zeggen. Ook vrienden/goede kennissen. Omdat het veel te vaak is voorgekomen dat er niet werd betaald, dat ze het toch last minute anders wilde naja, noem het maar. Daar begin ik niet meer aan.

Les nr 7; wees niet afhankelijk van social media. Social media is top om meer bereik te krijgen. Maar wees er niet afhankelijk van. Maak en laat een website maken. Investeer in je bedrijf. Neem jezelf en je bedrijf serieus. Bouw die e-maillijst op. Want hoe meer geld een fb platform uit advertenties kan halen, hoe meer je betaald om meer bereik te krijgen. Probeer het zoveel mogelijk organisch en zet in op je website en je e-maillijst. Écht mega belangrijk.

Les 8; you don’t have to get it right, you just have to get it going. Een motto voor mij, zeker in het jaar 2020. Een prachtige uitspraak van Stu Mclaren. Je hoeft het niet allemaal perfect te hebben, dat kan ook helemaal niet. Écht niet. Maar als je het maar gewoon in werking zet. Zet jezelf in actie. Ga er voor. Hoe vaker je iets doet, hoe beter je er in wordt. Echt oefening baart kunst. Dus als jij denkt, jaar maar die website is nog niet af of nog niet mooi genoeg, of ja die podcast kan ik nog niet starten omdat ik niet de goede aparatuur heb en het geluid niet perfect is. Boeien! Het gaat er om dat je gaat starten. Het gaat erom dat je nooit aan het begin iets perfect kan doen, omdat perfect niet bestaat. Je kunt pas iets perfectioneren en verbeteren, als je er uberhaupt mee start. Want voor jou is het misschien niet perfect. Maar voor de gene die je wilt aanspreken is dit top! Dus doe geen aannamens. Ga het gewoon doen en verbeter a long the way.

Les 9; vraag hulp; wat een diepgang he in deze aflevering? Hahah! Maar dit is een les waar ik ook erg veel aan heb gehad. Ik heb veel geinvesteerd in mijn bedrijf. Veel coaching. En dus hulp gevraagd met de dingen die ik zelf niet kon of niet meer zag. Op de middelbare school durfde ik nooit hulp te vragen. Ik dacht altijd dat is vast een domme vraag oid. Maar ik ben er echt achter gekomen, er bestaan geen domme vragen. Daarom doe ik voor een klant van mij tegenwoordig technische vragenuurtjes, waarin men vragen aan mij kan stellen zodat ze verder kunnen met hun bedrijf. Geen vraag is te gek en er bestaan geen domme vragen. Je kunt gewoon niet alles alleen en dat is ok. Ieder heeft zijn eigen expertise. En dat vind ik zo mooi van aaaaal die verschillende ondernemers die er zijn. Vraag hulp als je het zelf niet kan of wil. Het levert je meer op, dan dat je zelf gaat aanmodderen, geloof mij.

Les 10; Wees jezelf; whaaat, ik sluit af met een super cheesy one, i know haha! Maar het is echt waar. Wat je ook doet in je leven, in je bedrijf, kijk naar wie jij bent. Wat jij wilt. Wees jezelf. Probeer je zo min mogelijk te vergelijk met anderen. Ik was ook op zo’n punt dat ik dacht, ja maar zij dit en zij dat. Maar dat was helemaal niet wie Ik was. Een heel simpel voorbeeld. Ik ben niet zo goed in teksten schrijven. Podcasten en video’s gaat mij heel goed af, omdat ik met woorden en geluid mijn energie er in kwijt kan. Ik heb gekozen voor podcasten, nog boven video. Video, eerlijk, kost mij teveel tijd. Podcasten is zo gedaan, in vergelijking met natuurlijk.

Maar stel dat jij wel heel goed bent in schrijven maar je vind video eng of je wilt daar liever niet aan. Doe het dan ook niet. Uiteraard kun je het op een gegeven moment een keer uitproberen. Maar als je na een aantal keer er nog steeds geen lol in hebt, doe het dan niet.